Pojezierze Brodnickie
Pojezierze Brodnickie to region zlokalizowany w północno-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, ale zwany jest „Bramą Mazur”. Tak naprawdę ciężko go przyporządkować do takich regionów jak Kujawy, Pomorze, Warmia czy Mazury. Jest częścią Ziemi Michałowskiej, która zalicza się do Ziemi Chełmińskiej, a ta do makroregionu Pojezierze Chełmińsko-Dobrzyńskie. Przez Brodnicę wiedzie jednak droga krajowa nr 15, która ma duże znaczenie w tranzycie turystycznym na Mazury, a także od Brodnicy zaczynają się tereny bogate w jeziora – jadąc w dalszą trasę, co chwila mijamy jakieś zbiorniki wodne. Stąd więc przyjęło się powiedzenie, że wjeżdżając na Pojezierze Brodnickie, przekraczamy „Bramę Mazur”. Pojezierze zachwyca przyrodą – lasy, jeziora, rzeki. Cisza i spokój. Specjalnie dla naszych Klientów przygotowaliśmy obszerny przewodnik po regionie.
Zapraszamy do lektury!
O Pojezierzu Brodnickim
Możemy śmiało powiedzieć, że Pojezierze Brodnickie zalicza się do najpiękniejszych pojeziernych terenów w naszym kraju. Największymi atutami tego regionu jest bogate przyrodnicze otoczenie – liczne wielogatunkowe lasy i ponad 100 malowniczych jezior z czystą wodą. Cały teren jest mocno pofałdowany, a przyczynił się do tego ostatni lądolód (Vistulian, około 17 tysięcy lat temu), który „stworzył” także tutejsze jeziora.
Do największych i najbardziej znanych zaliczają się:
– Wielkie Partęczyny (324 ha)
– Skarlińskie (294 ha)
– Bachotek (211 ha)
– Sosno (188 ha)
– Płowęż (174 ha)
– Wądzyńskie (170 ha)
– Zbiczno (129 ha i 41 m głębokości – najgłębsze jezioro na pojezierzu)
– Ciche (110 ha)– Wysokie Brodno (91 ha)
– Niskie Brodno (87 ha)
Ze względu na ilość jezior, pojezierze bywa też nazywane „Krainą 101 jezior”. Tworzą one długie łańcuchy jezior rynnowych, idealne do spływów kajakowych.Takie walory przyrodnicze sprawiają, że teren ten jest idealny do turystyki pieszej, rowerowej, konnej oraz kajakowej, to także świetne miejsce dla biegaczy, grzybiarzy i wędkarzy.

Dodając do tego liczne zabytki i bardzo dobrze rozwiniętą infrastrukturę, całość tworzy niezwykle atrakcyjny turystycznie region.
Na terenie Powiatu Brodnickiego znajdują się dwa parki krajobrazowe:
– Brodnicki Park Krajobrazowy oraz Górznieńsko
– Lidzbarski Park Krajobrazowy i 8 rezerwatów przyrody: Bachotek, Mieliwo, Okonek, Bagno Mostki, Retno, Rzeka Drwęca, Wyspa na jeziorze Wielkie Partęczyny oraz Stręszek.
Brodnicki Park Krajobrazowy
Na najcenniejszych przyrodniczo i krajobrazowo terenach pojezierza utworzono w 1985 roku Brodnicki Park Krajobrazowy. Jego powierzchnia wynosi 16 685 ha, z czego 60% stanowią lasy, a 10% zbiorniki wodne.Największym bogactwem parku jest jego urozmaicona fauna i flora – został on utworzony głównie w celu jej ochrony. Występuje w nim wiele gatunków roślin i zwierząt objętych ścisłą ochroną. Rośliny, która można spotkać w parku, to m.in. lilia złotogłów, storczyk obuwik pospolity czy 3 gatunki rosiczek. Bardzo ciekawa jest również fauna, gdyż na terenie parku żyje m.in. bielik, orlik krzykliwy, bocian czarny, perkoz, wydra i bóbr.

Bagienna Dolina Drwęcy
Jest to obszar specjalnej ochrony ptaków, objęty programem Natura 2000, częściowo znajduje się na terytorium Brodnickiego Parku Krajobrazowego i rezerwatu przyrody Rzeka Drwęca. Cały obszar Bagiennej Doliny Drwęcy wynosi 3134,7 ha. Dolina ma od 0,6 do 3 km szerokości, zajęta jest przez bagna i łąki , pocięte systemem rowów. Koryto Drwęcy ma naturalny charakter, w tym miejscu rzeka silnie meandruje i bardzo często wylewa, tworząc rozległe, malownicze rozlewiska. BDD jest ostoją ptactwa o randze europejskiej, występują tu duże ilości ptaków wodno-błotnych. Na obszarze BDD obserwowano 140 gatunków ptaków, w tym 112 to gatunki lęgowe a 68 pojawiające się w okresie przelotów. Gęsi, gęgawy, kaczki, perkozy, bąki, łabędzie, płaskonosy, rybitwy, czajki, żurawie – to tylko nieliczne z gatunków, jakie można spotkać w dolinie. Dlatego też w naszym poradniku poleciliśmy zabrać ze sobą lornetkę i zachowywać względną ciszę podczas spływu, żeby móc obserwować i nasłuchiwać latające ptactwo.
O Brodnicy
Brodnica, to największe miasto na Pojezierzu Brodnickim. Prawa miejsce posiada od 1928 roku, liczy niespełna 30 tysięcy mieszkańców, a powierzchnia miasta wynosi 23,15 km2. Niewielkie, ale piękne miasteczko, które położone jest nad jeziorem Niskie Brodno i przez które przepływa rzeka Drwęca. Miasto od 1317 do 1479 roku było pod panowaniem Krzyżaków. Jakie atrakcje czekają na Was w Brodnicy?
Zabytki
1.Wieża Mazurska – zbudowana na początku XIV wieku, wysoka na 30 metrów, w średniowieczu była częścią murów miejskich. Obecnie ma tam siedzibę oddział PTTK. Zwana bywa też „Wieżą Bocianią”, ponieważ kiedyś na jej szczycie było gniazdo bocianów. Niestety, pomimo przygotowanego specjalnego miejsca na szczycie dachu, od dawna nie ma tam gniazda. Tuż obok jest płynie Drwęca, na wieżę jest piękny widok z kajaka. Obok wieży jest lokal „Pod Kogucikiem”, gdzie można coś zjeść i wypić , podziwiając płynącą rzekę.
2.Brodnicki Duży Rynek – jeden z niewielu rynków w całej Europie o takim kształcie. Ma on formę wydłużonego trójkąta, a o jego powstaniu opowiadają różne legendy. Zabudowany jest dookoła pięknymi kamienicami. Na Dużym Rynku znajduje się fragment brodnickiego ratusza – wieżyczka, wystająca ponad pozostałe budynki. Po drugiej stronie rynku zlokalizowana jest zadaszona studnia, a obok niej pomnik powstańca listopadowego. W sezonie Duży Rynek tętni życiem, znajdują się tu sklepy, restauracje, lodziarnie, lokale, bary, ogródki piwne, uruchomiona jest także fontanna.Rynek został poddany rewitalizacji w 2014 roku i nabrał nowego wyglądu.
3.Kościół filialny pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski (tzw. Kościół Szkolny) – zlokalizowany na Dużym Rynku, zbudowany w stylu neoklasycystycznym w XIX wieku.
4.Spichlerz przy ul. Wodnej – wniesiony na początku XVII wieku, jest to budynek z cegły, zlokalizowany tuż przy Drwęcy, płynąc kajakiem widać go doskonale. Obecnie w budynku znajduje się kasyno.
5.Spichlerz przy ul. Św. Jakuba – zbudowany kilka metrów obok spichlerza na ul. Wodnej, powstał w 1604 roku, jest to budynek w stylu renesansowym. W środku znajduje się muzeum i stała wystawa pod nazwą „Życie codzienne mezolitycznych myśliwych z Mszana sprzed 10 000 lat”.

6.Ruiny zamku krzyżackiego – jego budowę rozpoczęto w 1305 roku, a wszystkie prace zostały zakończone w roku 1339. Był jednym z najpotężniejszych zamków krzyżackich. Podczas zaborów, w 1785 roku, król pruski Fryderyk II wydał pozwolenie na jego rozbiórkę, którą wstrzymano w 1842 roku. Pozostała po nim najwyższa z wież (54 metry), z której jest piękny widok na całe miasto oraz piwnice i mury. Znajduje się tam muzeum, istnieje także możliwość wejścia na wieżę – dla każdego turysty pozycja obowiązkowa.
7.Pałac Anny Wazówny – zbudowany przed 1546 rokiem, na przedzamczu zamku krzyżackiego, był rezydencją starostów polskich. Obecnie w pałacu znajduje się biblioteka i urząd stanu cywilnego.
8.Park Chopina i fragmenty murów obronnych – początki parku sięgają lat panowania Anny Wazówny, która na początku XVII wieku założyła w swej rezydencji duży ogród. Znajduje się w nim popiersie Fryderyka Chopina, liczne pomniki przyrody oraz fragmenty murów obronnych miasta, m.in. baszta narożna.
9.Brama Chełmińska – jedyna zachowana brama fortyfikacji dawnej Brodnicy, zbudowana w latach 1310 – 1330. Jedna z najlepiej zachowanych bram z czasów krzyżackich. Obecnie w środku znajduje się muzeum i informacja turystyczna.
10.Kościół Farny pod wezwaniem św. Katarzyny – jego budowa rozpoczęła się pod koniec XIII wieku. W świątyni znajduje się XVII wieczny barokowy ołtarz główny oraz 10 ołtarzy bocznych, a także inne liczne zabytki, m.in. gotyckie rzeźby 12 apostołów.
Imprezy w regionie
– MTB Mazovia – coroczny wyścig kolarstwa górskiego, jeden z cyklu całej imprezy, brodnicka trasa jest zaliczana do najciekawszych w całym sezonie.
– Garmin Iron Triathlon – bieganie, rower i pływanie – niezły wysiłek. Od kilku lat do Brodnicy zjeżdżają miłośnicy tej dyscypliny i próbują swoich sił.
– Noc Świętojańska – czyli wigilia św. Jana, według kalendarza odbywa się w nocy z 23 na 24 czerwca. Na brodnickim przedzamczu corocznie organizowane są obchody tego wydarzenia, zazwyczaj w weekend. Puszczanie wianków, tańce, skoki przez ognisko – zawsze jest widowiskowo.
– Rap & Reggae Night – koncert organizowany przez Młodzieżową Radę Miasta, impreza odbywa się od kilku lat, w lipcu lub sierpniu, podczas niej można podziwiać na scenie najbardziej znanych polskich raperów i artystów reggae. Wstęp jest darmowy.
– Międzynarodowy Jarmark Ekologiczny – zwany też „Jarmarkiem z królową Anną” to impreza, której celem jest promowanie zachowań proekologicznych wśród mieszkańców i turystów. Impreza skupia wystawców z ekologiczną żywnością, roślinnością, wyrobami artystycznymi. Oprócz stoisk imprezie towarzyszą różne pokazy i występy artystyczne.
– Dni Brodnicy – kilkudniowa impreza, składająca się z różnych pokazów, występów i koncertów. Organizatorami są Urząd Miejski, Brodnicki Dom Kultury oraz Muzeum w Brodnicy. Dni Brodnicy zawsze kończą się koncertem jakiejś gwiazdy muzyki.
Ciekawostki
– Brodnica jako pierwsze miasto w Polsce uzyskała znak Zielonych Płuc Polski oraz tytuł „Gmina przyjazna środowisku”.
– Brodnica jest jednym z najprężniej rozwijających się ośrodków w kraju.
– W Brodnicy urodził się Henryk Strzelecki, współzałożyciel słynnej na całym świecie firmy Henri Lloyd, która produkuje ubrania dla żeglarzy. W Brodnicy funkcjonuje fabryka i sklep firmowy tej marki.
– Herb Brodnicy, czyli biała dłoń na czerwonym tle, według legendy symbolizuje gościnność. Przyjedź i przekonaj się na własnej skórze czy tak jest naprawdę.
– W Brodnicy jest bezpłatna komunikacja miejska, Mieszkańcy i goście mogą korzystać z 5 linii, bez konieczności kupna biletu.
– Patronem Brodnicy jest święty Antoni.
– Przez Brodnicę wiedzie jeden ze szlaków św. Jakuba, tzw. Camino Polaco, swój początek bierze w Estonii, a następnie prowadzi przez Łotwę, Litwę i Polskę aż do Niemiec, gdzie łączy się z innymi drogami jakubowymi.
– Okres świetności Brodnica przeżywała za rządów Anny Wazówny, siostry króla Zygmunta III Wazy, który podarował jej miasto wraz ze starostwem.
– 18 sierpnia 1920 roku miała miejsce Bitwa pod Brodnicą, stoczona pomiędzy wojskami polskimi, a bolszewickimi. Na cmentarzu wojskowym stoi kaplica upamiętniająca poległych w tej walce polskich żołnierzy.
– Swoją nazwę Brodnica zawdzięcza granicznemu położeniu i przejściu przez rzekę, zwanym brodem.
Jak dojechać?
Na Pojezierze Brodnickie najlepiej dojechać samochodem. Przez Brodnicę przebiega droga krajowa nr 15, wiodąca od Wrocławia do Olsztyna. Oprócz tego istnieje połączenie drogowe z Sierpcem – droga wojewódzka nr 560, Jabłonowem Pomorskim – droga wojewódzka nr 543 oraz Działdowem – droga wojewódzka nr 544. Do autostrady A1 na wysokości Torunia jest niecałe 60 km, około godziny drogi. Przybliżony czas podróży autem:

– Z Warszawy – 2,5 godziny
– Z Gdańska – 2,5 godziny
– Z Poznania – 3 godziny
– Z Łodzi – 2,5 godziny
– Z Torunia – 1 godzina
– Z Olsztyna – 1,5 godziny
Jeśli nie mamy możliwości/nie chcemy jechać własnym autem, to możemy dostać się do Brodnicy autobusem (m.in. PKS Brodnica, PKS Grudziądz, PKS Polonus, Sindbad) lub pociągiem. Pociągi z Brodnicy kursują bezpośrednio do Torunia, Bydgoszczy, Grudziądza i Laskowic Pomorskich. Najlepszym rozwiązaniem jest jednak najczęściej dojazd pociągiem do Jabłonowa Pomorskiego, które położone jest na terenie Powiatu Brodnickiego i znajduje się na trasie linii kolejowej Wrocław – Olsztyn. W Jabłonowie mamy przesiadkę na bezpośredni pociąg do Brodnicy, który jedzie około 25 minut.
Osobiście polecamy również sprawdzać serwisy typu BlaBlaCar, gdyż często są najlepszym rozwiązaniem.
Co do transportu lotniczego, to Brodnica jeszcze się nie doczekała lotniska, może w odległej przyszłości.
Co ciekawego w okolicy?
– Toruń – chyba nikomu nie trzeba przedstawiać tego miejsca. „Gotyk na dotyk”, czyli jedno z najpiękniejszych miast w Polsce. Od Brodnicy godzina drogi, oba miasta są dobrze ze sobą skomunikowane. W Toruniu do Wisły uchodzi Drwęca, więc czemu nie dopłynąć tam na kajaku?
– Zamek w Golubiu-Dobrzyniu – dobrze zachowany, średniowieczny zamek krzyżacki, gdzie corocznie odbywa się międzynarodowy turniej rycerski, ściągający tłumy widzów. Zamek położony jest bardzo blisko Drwęcy, to może spływ kajakiem do Golubia?
– Grunwald – pole bitwy polsko-krzyżackiej z 1410 roku, jeśli nie widziałeś miejsca jednej z największych średniowiecznych bitew, to warto je odwiedzić. W okolicach swój początek ma Drwęca.
– Kurza Góra – największy ośrodek narciarski w północnej Polsce. Przyjechałeś pojeździć na nartach, ale mało Ci adrenaliny? Odezwij się do nas, zorganizujemy Ci dodatkowo zimowy spływ kajakiem! W bliskiej odległości przepływa Drwęca (świetnie ją widać z Kurzej Góry, szczególnie gdy zalewa okoliczne łąki). Narty + kajak? Dla nas brzmi ciekawie!
– Ostróda – niecała godzina drogi dzieli Brodnicę od Ostródy, czyli miasta, w którym odbywają się liczne targi na hali Expo Mazury, festiwale muzyczne (reggae, disco polo), występy w amfiteatrze zbudowanym nad jeziorem Drwęckim, a także znane jest z rejsów po słynnym Kanale Ostródzko-Elbląskim.